niedziela, 12 lutego 2017

Dwaj bracia

Dziś chce wam opowiedzieć o dwóch wyjątkowych drzewach. O platanach klonolistnych, które rosną przy barokowym pałacu w Nieborowie (woj. łódzkie, 11 km od Łowicza) i są częścią tamtejszego ogrodu urządzonego w stylu francuskim. Zostały posadzone ok. 1770 roku i pamiętają czasy księcia Michała Hieronima Radziwiłła. Ciekawe, o czym by nam opowiedziały, gdyby mogły mówić... Te wiekowe drzewa przyciągają uwagę nie tylko swoimi ogromnymi rozmiarami, ale również pewnego rodzaju asymetrią. Jedno jest zdrowe, pękate i rozłożyste, drugie mniej okazałe i wyraźnie naznaczone przez los. Poznajmy pierwszego z braci. Jego potężny pień zdobi gigantyczna, kulista, tumorowata narośl o średnicy znacznie przekraczającej 1 m

najstarszy platan w Polsce, platan klonolistny

Mierzy ok. 30 m wysokości i przerosło już trzykondygnacyjny pałac. Nawet niefachowym okiem widać, że cieszy się doskonałym zdrowiem. Na jego pniu wisi tabliczka - wyraźnie nadgryziona zębem czasu - informująca, że jest pierwszym posadzonym platanem w Polsce. Biorąc pod uwagę przebieg ówczesnych granic naszego kraju - możliwe, że tak jest. 

platan w Nieborowie, tabliczka

Drugi z platanów w swoim długim życiu miał znacznie mniej szczęścia. Prawdopodobnie na skutek mrozu lub uderzenia pioruna pękł jego pień. Platan zaczął obumierać. Z lat sześćdziesiątych zachowało się jego zdjęcie, na którym wygląda na zupełnie martwe. Mimo tego specjaliści - potocznie zwani chirurgami drzew - podjęli próbę ratowania drzewa. Jego całkowita utrata byłaby niepowetowaną stratą, m.in. dlatego, że w znaczący sposób zaburzyłaby symetryczność ogrodu. Jego pień został oczyszczony z chorej i martwej tkanki i potraktowany smołą sadowniczą (dziś już chyba nieużywaną). Drzewo podjęło funkcje życiowe i z biegiem lat odbudowało koronę. Dziś w słoneczne i upalne dni, zapewnia swoim cieniem wytchnienie wszystkim zwiedzającym. 

najstarszy platan w Polsce, platan klonolistny

Nieborów oczywiście, to nie tylko te dwa dostojne platany. W całym tutejszym ogrodzie i parku rośnie ponad 5000 zabytkowych drzew. Spójrzcie na tę ponad dwustuletnią aleje lipową. Nie trudno sobie wyobrazić jaki zapach roztaczają te drzewa w porze kwitnienia... Czujecie?

Nieborów, lipy, ogród francuski

Na koniec garść informacji o najstarszych platanach w naszym kraju. W internecie wyszperałam informacje o kilku z nich. Pierwszy, noszący znamienne imię "Olbrzym", rośnie w miejscowości Chojna (woj. zachodniopomorskie). Jego wiek oceniany jest na 300 lat. Kolejnym niewiele młodszym jest platan nazywany "Konstytucyjnym". Rośnie w Dobrzycy - Wielkopolska. W "Rejestrze Polskich Drzew Pomnikowych" figuruje również platan nazwany na cześć Napoleona Bonaparte "Cesarzem". Ten okaz rośnie w - nomen omen - Cesarzowicach (woj. dolnośląskie). Jego wiek określany jest na ok. 250 lat. Na koniec prawdziwa perełka! Jakiś czas temu w sieci pojawiła się informacja, że najstarszy platan klonolistny w Europie (tak, tak w Europie), liczący sobie 600 lat, rośnie w Głogowcu, niedaleko Kutna. Nie znalazłam jednak potwierdzenia tej informacji w innych, bardziej wiarygodnych źródłach i dlatego też, wydaje mi się to mało prawdopodobne. Moje wątpliwości nie zmieniają faktu, że na pewno mamy do czynienia z kilkusetletnim okazem. Kto wie, może rzeczywiście najstarszym w Europie. 

7 komentarzy:

  1. Cudze chwalimy, swego nie znamy :) bardzo lubię platany, w Hiszpanii spotykam sporo innych odmian.

    OdpowiedzUsuń
  2. Wyglądają bardzo dostojnie. Uwielbiam takie pomniki przyrody. Zawsze nastrajają mnie do głębszych refleksji, co było? jak to było? dlaczego tak było? To bardzo ważne dla historii, aby takie 'pamiątki' zdobiły naszą ziemię :) pozdrawiam!

    OdpowiedzUsuń
  3. W Nieborowie jest pięknie! Trzeba tam wrócić niebawem ;)

    OdpowiedzUsuń
  4. W platan uderzył piorun i to chyba nawet dwa razy na przestrzeni lat. Info od moich kolegów z pracy z pałacu.

    OdpowiedzUsuń
  5. A co to może być za drzewo w parku w Nieborowie, co ma owoce jak niewielkie śliwki bez pestek. Nie wiem jakie ma liście, bo drzewo to widziałam w listopadzie.

    OdpowiedzUsuń
  6. O 600 letnim platanie w Głogowcu koło Kutna czytałam ostatnio w KCI. Taki wiek nie jest możliwy nawet ze względu na wiek parku i dworu.

    OdpowiedzUsuń

Dziękuję za odwiedziny i Twój komentarz. Postaram się odpowiedzieć Ci najszybciej, jak to możliwe. Tymczasem zapraszam do regularnego odwiedzania bloga. Rozgość się i czuj się jak u siebie. Monika