niedziela, 13 sierpnia 2017

Cienisty świat funkii

Nie mogłam wybrać lepszego tematu na dziś, może zadziałała podświadomość... Jest godz. 21:30, a termometr na zewnątrz uparcie wskazuje 27 C i ani myśli drgnąć. Po 35 C w ciągu dnia to i tak duża ulga. Dlatego temat o funkiach - królowych cienistych zakątków - będzie w sam raz. Słowo cienisty, w kontekście dzisiejszej temperatury, nabiera bardzo przyjemnego znaczenia.

Wyobraźcie sobie wysokie drzewa zapewniające cień w upalne dni lub rabatę wzdłuż ceglanego muru obrośniętego bluszczem, brzeg cicho szemrzącego strumyka lub ogród japoński... W każdym z tych miejsc dzisiejsza bohaterka, będzie doskonale się czuła. Ba! Posadzona umiejętnie i w grupie stanie się prawdziwą ozdobą cienistego zakątka.

Nie tylko dzisiejsza, wysoka temperatura skłoniła mnie do napisania tekstu o tych długowiecznych i ciekawych roślinach. Ostatnio odnoszę wrażenie (może mylne?), że funkie spowszechniały nam tak bardzo, że przestajemy je zauważać i doceniać. Możliwe, że dzieje się tak, bo są łatwo dostępne i to w ogromnej ilości odmian. Ich uprawa nie przysparza większych kłopotów i dlatego są często spotykane w przydomowych ogrodach. Dziś postaram się trochę odczarować funkie i podpowiem, jak z udziałem tych pięknolistnych roślin, stworzyć spójnie kolorystycznie rabaty lub w ciekawy sposób zaaranżować cienisty zakątek z ich udziałem. Zapraszam.


NA POCZĄTEK TROCHĘ INFORMACJI

Funkia (łac. Hosta) należy do roślin z rodziny szparagowatych. Jej ojczyzną jest Azja Wschodnia. Należy do jednych z najdłużej uprawianych roślin na ziemi. Już 2000 lat temu uprawiali ją Chińczycy do wyrobu leków. W Japonii jada się jej młode pędy i liście (substytut szparagów i szpinaku). W internecie bez problemu znajdziecie przepisy na gołąbki zawijane w liście funkii. Ciekawostką jest fakt, że w XIX wieku, mniej więcej w tym samym czasie, odkryło i opisało ją dwóch różnych botaników. Jeden naszą bohaterkę nazwał Funkią, drugi Hostą. Dziś obie nazwy funkcjonują łącznie.

Funkie lubią miejsca cieniste i półcieniste, z lekko wilgotnym podłożem. Między innymi dlatego należy sadzić je w cieniu wysokich drzew i w pobliżu strumieni, stawów i oczek wodnych. Funkiom należy zapewnić lekko kwaśne podłoże, zasobne w składniki pokarmowe. Lubią nawożenie organiczne: obornikiem lub kompostem. W głębokim cieniu słabiej kwitną, a odmiany o dwukolorowych liściach słabiej się wybarwiają. Posadzone w pełnym słońcu cierpią. Ich piękne liście dostają oparzeń i pokrywają się brzydkimi brązowymi plamami. W skrajnych przypadkach roślina ginie. Przy wybieraniu miejsca dla funkii warto kierować się dwoma zasadami: im więcej słońca, tym bardziej wilgotne musi być podłoże oraz im ciemniejsze liście ma roślina, tym bardziej zacienione stanowisko jej wybieramy. 

Funkie występują w bardzo wielu odmianach. Różnią się nie tylko kolorem, kształtem, fakturą i unerwieniem liści, ale również wielkością rozety i wysokością samej rośliny. Występują funkie miniaturowe (o średnicy rozety do 15 cm), małe (do 30 cm), średnie (do 60 cm), duże (do 75 cm), bardzo duże (do 90 cm) i ogromne (powyżej 90 cm). Osiągają wysokość od 15 do 150 cm. Jest w czym wybierać. Jakby tego było mało, co roku w szkółkach pojawiają się nowe odmiany. Od niedawna na polskim rynku, dostępne są funkie, które tolerują miejsca nasłonecznione.

kwiat hosty

Funkie to nie tylko piękne liście. Również dzwonkowate kwiaty w kolorze białym lub jasnofioletowym są pełne uroku. Funkie zakwitają w lipcu i sierpniu, a ich kwiaty ułożone są na wysokiej łodydze i wznoszą się kłosami nad rozetą liści. Niektóre pachną. Rozmnażanie host nie jest trudne. Wystarczy wczesną wiosną lub jesienią podzielić ich kępy. Rozmnażanie z nasion nie ma sensu, rośliny z siewu nie powtarzają cech rośliny matecznej.

Hosty są roślinami długowiecznymi. Przy systematycznym nawożeniu mogą rosnąć na jednym miejscu wiele lat. Planując ich posadzenie, należy wziąć pod uwagę również fakt, że przez 6 miesięcy miejsce, w którym rosną, będzie puste. Hosty zimują pod ziemią. Po pierwszych przymrozkach tracą swoje rozety i wypuszczają je dopiero wiosną. Jeśli nie chcemy zimą mieć widoku z okien na puste rabaty, sadźmy je w towarzystwie roślin zimozielonych np. rododendronów.

Na rabatach, funkie możemy łączyć z wieloma roślinami. O to niektóre z nich: rododendrony, hortensje, paprocie, cieniolubne trawy, brunery, żurawki, liliowce, kosaćce, runianka japońska, tawułka Arendsa, języczki, tojeść kropkowana, bukszpan.

PRZYKŁADY NASADZEŃ Z FUNKIĄ W ROLI GŁÓWNEJ 


hosty pod drzewami
/fot. Sandra Letson/
Na początek rozwiązanie do dużych naturalistycznych ogrodów. Proste, wyniesione rabaty i żwirowa ścieżka. Funkie posadzono po kilka sztuk z danego rodzaju, nie przesadzając z ilością i różnorodnością odmian, by uniknąć kolorystycznego chaosu. Gdzieniegdzie dosadzono tylko kępy kosaćców i liliowców. Zwróćcie uwagę, jak doskonale ogród komponuje się z otoczeniem za ogrodzeniem. Samo ogrodzenie - prosty, ażurowy płot - jest prawie niewidoczne, "nie przeszkadza" w podziwianiu widoku. Nasz wzrok umiejętnie pokierowany linią ścieżki spokojnie podąża poza ogrodzenie, by zatrzymać się na koronach drzew w oddali. Po prostu mistrzostwo!  

hosty nad brzegiem stawu
/źródło: pinterest.com/

Funkia i brzeg strumienia lub oczka wodnego to zawsze dobre połączenie. Jeśli zależy nam na stworzeniu naturalnie wyglądających nasadzeń, nie znajdziemy do tego celu ładniejszej i równie łatwiej w uprawie rośliny. Wystarczy posadzić obok kosaćce syberyjskie i niezapominajkę błotną a uzyskamy spójną i harmonijną kompozycję roślinną. 

funkie pod drzewami, żurawki pod drzewami
/źródło: pinterest.com/
Jeśli mamy w ogrodzie cienisty zakątek z wysokimi drzewami i marzy nam się tam trochę koloru, to jak widać na powyższym zdjęciu, możemy go uzyskać, sadząc funkie o żółto wybarwionych liściach. Posadzone w towarzystwie hakonechloii, brunery, żurawek, kosaćców i paproci rozjaśnią każde, nawet najbardziej ponure miejsce. Jednak, żeby rośliny dobrze nam tam rosły i nie konkurowały z drzewami o wodę i składniki pokarmowe, należy staranie przygotować podłoże i solidnie je użyźnić. Równie ważne będzie systematyczne usuwanie opadających z drzew liści, by nie rozwinęły się choroby grzybowe.
  
obrzeża rabat z host
/źródło: pinterest.com/
Hosty świetnie nadają się do obsadzania obrzeży rabat. Najciekawszy efekt uzyskamy, sadząc funkie tylko jednej odmiany, wzdłuż ścieżek, alejek i ogrodzeń oraz pod ścianami budynków.

runianka japońska, hosty, tawuła arendsa
/źródło: pinterest.com/
Na zdjęciu powyżej widzimy ciekawy efekt połączania dużych odmian funkii z runianką japońską oraz kwitnącą w tym samym czasie tawułką Arendsa. Połączenie godne zapamiętania.

hosty na rabacie

Małe i średnie odmiany host z powodzeniem można wykorzystać do zaaranżowania niewielkich rabat mieszanych. Zdjęcie powyżej przedstawia połączenie dwóch odmian funkii, o różnej wysokości, z hortensją pnącą i języczką Przewalskiego. Nic dodać, nic ująć.

funkie w doniczkach
/źródło: pinterest.com/
Sposobem na przełamanie monotonii jednogatunkowych nasadzeń jest użycie dekoracyjnej donicy. Prosty a jakże efektowny sposób! Tak lubię! Donica to również świetna metoda na walkę ze ślimakami. Większość funkii, szczególnie te o niebieskich liściach, jest przysmakiem tych mięczaków. Warto takie okazy sadzić do donic, by utrudnić ślimakom dostęp do rośliny.

PODSUMOWANIE

Na koniec pozwolę sobie na jeszcze kilka uwag. Mając tak ogromny wybór różnych odmian host, często ulegamy pokusie i kupujemy je bez opamiętania. Następnie sadzimy je obok siebie, tworząc kolorystyczny miszmasz, który przytłacza swą patchworkowatością. Tymczasem ciekawszy efekt uzyskamy, sadząc tylko kilka odmian, ale za to po kilka sztuk z danego rodzaju. W ten sposób obsadzone rabaty będą spójne i harmonijne. Przy zakładaniu rabat mieszanych dobierajcie rośliny nie tylko pod kątem ich podobnych zapotrzebowań na światło czy odczyn gleby. Zwracajcie również uwagę na barwę ich liści. Nie mieszajcie ze sobą roślin o liściach w chłodnym odcieniu zieleni z roślinami o liściach w ciepłym, żółtym i złocistym, zabarwieniu. Uniknięcie w ten sposób niepotrzebnego "zgrzytu" na rabacie. Rośliny o kontrastowym ulistnieniu sadźcie z rozwagą i na zasadzie uzyskania tylko akcentu kolorystycznego. Wiem, że to trudne. Sama ciągle uczę się tego "wyczucia". Najważniejsze, to mieć tego świadomość i inspirować się od najlepszych. Pozdrawiam.

PS. Jeśli szukasz inspiracji i lubisz czytać o ciekawych roślinach, koniecznie zajrzyj do moich wcześniejszych postów pt.: Moje roślinne odkrycia - cz. I i Moje roślinne odkrycia - cz. II.

1 komentarz:

  1. Bardzo się cieszę że poruszyłaś temat funkii. W tym roku po raz pierwszy będę je sadzić właśnie w miejscach cienistych. Nie miałam aż takiej wiedzy o tych roślinach i myślę że rozwiałaś parę moich wątpliwości. Na pewno za twoją poradą parę z nich posadzę w donicach. Dzięki. Oby takich ciekawych informacji i zdjęć było więcej. Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń

Dziękuję za odwiedziny i Twój komentarz. Postaram się odpowiedzieć Ci najszybciej, jak to możliwe. Tymczasem zapraszam do regularnego odwiedzania bloga. Rozgość się i czuj się jak u siebie. Monika